Dieta a nowotwór czyli: Jak jeść, by nie zachorować na raka?

Dieta a nowotwór czyli: Jak jeść, by nie zachorować na raka?

Zgodnie z raportem Krajowego Rejestru Nowotworów ilość zachorowań na nowotwory stare rośnie. Porównując wyniki z lat 2000-2022 można zaobserwować, że zachorowalność w roku 2022 jest prawie 2-krotnie wyższa niż we wspomnianym 2000 roku. To wszystko pomimo rozwoju medycyny, szerszej i ogólnodostępnej wiedzy dotyczącej profilaktyki raka, dostępu do diagnostyki.

Najczęstsze nowotwory

Wśród najczęściej pojawiających się nowotworów są: nowotwór piersi oraz trzonu macicy u kobiet, nowotwór prostaty u mężczyzn oraz u obu płci: nowotwór płuc, jelita grubego, pęcherza moczowego. Nowotwory to też druga główna przyczyna zgonów w Polsce (GUS)– zaraz po chorobach układu krążenia.

Niestety coraz częściej chorują ludzie młodzi, często 30-35 latkowie. Są to przypadki, w których ciężko jest za przyczynę wystąpienia nowotworu uznać wiek oraz słabnące mechanizmy naprawcze z niego wynikające. Zdecydowanie większą rolę odgrywają tu inne czynniki ryzyka.

Czynniki ryzyka rozwoju chorób nowotworowych

Czynniki ryzyka rozwoju chorób nowotworowych można podzielić na te, których nie jesteśmy w stanie modyfikować (czynniki genetyczne, wiek, płeć) oraz te, na które mamy zdecydowany wpływ- czyli palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, odpowiednia dieta, poziom aktywności fizycznej, stres.

Modyfikując tych kilka aspektów – jesteś w stanie zmniejszyć znacząco ryzyko wystąpienia nowotworu w Twoim organizmie lub zyskać dla siebie kilka lub kilkanaście dodatkowych lat życia. Poniżej zebrałam zalecenia, które możesz wprowadzić już dziś. Dieta a nowotwór – O tym jak jeść, by nie zachorować na raka przeczytasz poniżej.

Dieta a nowotwór. Rób to, by zmniejszyć ryzyko nowotworu:

Utrzymuj prawidłową masę ciała

    Zwiększona ilość komórek tkanki tłuszczowej w chorobie otyłościowej przyczynia się do zwiększonego uwalniania przez nią do organizmu substancji (cytokin), które są przyczyną przewlekłego stanu zapalnego w organizmie, a także do uwalniania substancji, które mogą pobudzać wzrost nowotworów (np. hormony).

    Jedz regularnie

    I nie, nie chodzi tutaj o 5 posiłków – możesz mieć ich 3, 4 albo i 6. Ilość posiłków dostosuj do siebie, swojego stylu życia, możliwości czasowych. Regularność posiłków wpływa korzystnie na utrzymanie prawidłowej masy ciała, unikanie podjadania produktów mocno przetworzonych.

    Tutaj znajdziesz porady -jak zacząć pić wodę ?-> tutaj

    Zwiększ spożycie warzyw i owoców i produktów pełnoziarnistych

    Owoce, warzywa i produkty pełnoziarniste są przede wszystkim źródłem witamin, polifenoli i błonnika. Szczególnie witaminy C, E, karotenoidy – przyczyniają się do zmniejszają ryzyko zachorowania na nowotwory, podobnie jak błonnik. Polifenole czyli przeciwutleniacze chronią zdrowe komórki organizmu przed negatywnym wpływem wolnych rodników. Im większa różnorodność na Twoim talerzu tym lepiej.

    Dieta, a nowotwór: Spraw, by Twój talerz był kolorowy.

    • Spożywaj ryby (zwłaszcza morskie) przynajmniej 2 razy w tygodniu

    To produkty bogate w witaminę D, która działa przeciwnowotworowo. Dodatkowo są świetnym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych o działaniu przeciwzapalnym.

    • Zwiększ spożycie produktów bogatych w wapń

    Wapń to składnik mineralny o udowodnionym działaniu przeciwdziałającym nowotworom. Dobre źródła wapnia to nabiał- najlepiej niskotłuszczowy, bez dodatku cukru. Szczególną grupą produktów mlecznych, która zasługuje na wyróżnienie są jogurty, kefiry, zsiadłe mleko. Poza wapniem są źródłem bakterii, które korzystnie oddziałują na mikroflorę jelit, pośrednio wpływając na odporność organizmu. Nie od dziś wiadomo, że odporność mamy również z jelit.   

    Ogranicz czerwone mięso

    Czerwone mięso – zostało oficjalnie uznane przez Agencję Badań nad Rakiem za produkt, w którym prawdopodobnie znajdują się substancje rakotwórcze. Z tego względu jest spożycie w codziennej diecie powinno być mocno ograniczone – poniżej 500 g/tydzień.

    • Ogranicz produkty wysokoprzetworzone

    Nadmierna ilość cukru i tłuszczu w codziennej diecie (słodycze, przekąski, napoje słodzone, fast food, produkty wędzone, smażone) zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów – ze względu na wzrost ryzyka otyłości i nadwagi, braku błonnika w wymienionych produktach (błonnik działa przeciwnowotworowo) oraz obecność substancji o działaniu prozapalnym. Sam proces technologiczny produkcji (przetwarzania) tych produktów sprawia, że w gotowym produkcie mogą znajdować się substancje potencjalnie rakotwórcze. Dzieje się tak np. podczas smażenia, grillowania.

    • Ogranicz sól

    Dzienne spożycie soli przez osobę zdrową powinno zamykać się w ilości 5 g/dobę – licząc wszystkie źródła soli w diecie (dosalanie oraz sól obecną już w gotowych produktach). Zwiększone spożycie soli wiąże się z uszkodzeniem przewodu pokarmowego, co wpływa na zwiększenie ryzyka wystąpienia nowotworów układu pokarmowego.

    Unikaj produktów o wątpliwej świeżości

    Stare, spleśniałe produkty mogą być źródłem rakotwórczych aflatoksyn, które zwiększają ryzyko nowotworów układu pokarmowego. Gdy natkniesz się na tego typu produkty, nie wystarczy usunąć zapleśniałą część – należy pozbyć się całego opakowania czy całej porcji produktu. Aflatoksyny nie są widoczne dla człowieka gołym okiem, dlatego nie jesteś w stanie wybrać produktów wolnych od nich.

    • Bądź aktywna fizycznie

      Bezpośrednio z masą ciała związana jest aktywność fizycznie. Regularna aktywność fizyczna pomaga utrzymać prawidłową masę ciała ale wpływa również korzystnie na układ odpornościowy organizmu.

      Witamina D

        Ta witamina zasługuje na szczególne podkreślenie. Jej sposób działania to m.in to wspieranie układu odpornościowego. Niestety nie za wiele jej w żywności. Znajduje się w niewielkich ilościach w rybach (zwłaszcza tłustych), jajach, produktach mlecznych oraz olejach roślinnych. Za pomocą zwyczajowej diety praktycznie niemożliwe jest uzyskanie odpowiedniego poziomu w organizmie. Nasz organizm syntetyzuje witaminę D przez skórę wykorzystując do tego promienie słoneczne. Taka synteza możliwa jest w okresie letnim, pod warunkiem odpowiednio długiego czasu ekspozycji na słońce gołej skóry. W okresie jesienno- zimowym kąt padania promieni słonecznych bardzo ogranicza syntezę. Z tego względu należy tę witaminę przyjmować, najlepiej w postaci produktu leczniczego, a nie suplementu.

        Dieta a nowotwór to jeden aspekt.

        Bardzo ważne są również regularne badania profilaktyczne, które pozwalają zdiagnozować zmiany we wczesnym stadium co znacząco wpływa na ewentualne rokowania.

        Potrzebuję indywidualnego planu żywieniowego
        Potrzebuję konsultacji

        Bibliografia:

        1. Aziz I., Whitehead W.E., Palsson O., Tornblom H., Simren M.: An approach to the diagnosis and management of Rome IV functional disorders of chronic constipation. Expert Review of Gastroenterology & Hepatology. 2020, 14(1): 39-46.
        2. Bellini M., Tonarelli S., Barracca F., Rettura F., Pancetti A., Ceccarelli L., Ricchiuti A., Costa F., De Bortoli N., Marchi S., Rossi A.: Chronic Constipation: Is a Nutritional Approach Reasonable?. Nutrients. 2021, 13(10), 3386.
        3. Dupont Ch., Hebert G.: Magnesium Sulfate-Rich Natural Mineral Waters in the Treatment of Functional Constipation-a Review. Nutrients. 2020, 10;12 (7): 2052.
        4. McRorie J.W., Fahrey Jr G.C., Gibb R.D., Chey W.D.: Laxative effects of wheat bran and psyllium: Resolving enduring misconceptions about fiber in treatment guidelines for chronic idiopathic constipation. Journat of the American Association of Nurse Practitioners. 2020, 32 (1):15-23.
        5. Gearry R., Fukudo S., Barbara G., Kuhn-Sherlock B., Ansell J., Blatchford P., Eady S., Wallace A., Butts Ch., Cremon C., Barbaro M.R., Pagano I., Okawa Y., Muratubaki T., Okamoto T., Fuda M., Endo Y., Kano M., Kanazawa M., Nakaya N., Nakaya K., Drummond L.: Consumption of 2 Green Kiwifruits Daily Improves Constipation and Abdominal Comfort-Results of an International Multicenter Randomized Controlled Trial. The American journal of gastroenterology. 2023, 1;118(6):1058-1068.
        dieta w zaparciach